O gustach się dyskutuje, czyli czemu zakładam bloga

Zacznijmy od tego, że co ma wisiec, nie utonie. Co ma piernik do wiatraka, pytacie? Hmm – kto pyta, nie błądzi. Już spieszę (choć gdy się człowiek spieszy, to się diabeł cieszy) z odpowiedzią: każdy jest kowalem własnego losu, a mi apetyt rośnie w miarę jedzenia. Zdaję sobie sprawę z tego, że będę walczył tutaj z wiatrakami, ale nic nie poradzę – ot, przyszła kryska na Matyska. Jestem w gorącej wodzie kąpany i będę kuł żelazo póki gorące. Poza tym niektórzy mawiają, że dla chcącego nic trudnego, choć ja akurat nadzieję wiążę raczej z tym, że ponoć głupi ma zawsze szczęście. Tak, tak, wiem, błędne koło – wszakże nadzieja matką głupich. A najgorzej, że przecież mowa jest srebrem, milczenie złotem; chyba wywołałem wilka z lasu. Ale nie będę płakał nad rozlanym mlekiem, tylko zawołam – hop!, choć jeszcze nie przeskoczyłem. Komu w drogę, temu czas – kończę ten bzdurny akapit, co za dużo to niezdrowo.

Lubię przysłowia, aforyzmy, powiedzonka. Nadają wypowiedzi taką przyjemną prostolinijność, swojski sznyt. Nie potrafiłbym się bez nich obejść; język byłby taki dosłowny i kanciasty. Jest niemniej jedno powiedzenie, na dźwięk którego z miejsca tracę nerwy… Żelazny argument tych, którzy nie mają żadnych argumentów – o gustach się nie dyskutuje.

Założenie samo w sobie ma nawet trochę sensu; wobec nieuchronnie subiektywnego charakteru wszelkich opinii i sądów (a już zwłaszcza w kwestii estetyki, a przecież gust to pojęcie estetyczne), na pewnym poziomie dyskusja rzeczywiście będzie prowadzić donikąd. Nie przekonam raczej fana techno, że Protomartyr wydał w zeszłym roku fajniejszą płytę niż Clark, tak jak on nie namówi mnie do nałogowego przesłuchiwania dyskografii Kangdinga Ray’a kosztem nowych siódemek z Total Punk. Ktoś uwielbia „Pulp Fiction”, kto inny wyżej postawi filmy Coenów. Są dwie ładne dziewczyny; jeden woli brunetkę, drugi blondynkę. Jaki jest twój ulubiony kolor? Niebieski? Mój – lilaróż. I koniec tematu.

Ale, ale. Wstrzymajmy się jeszcze ze wzruszeniem ramion i mruknięciem nieśmiertelnego: „kwestia gustu”. Wszystkie omówione wyżej przypadki wyróżniają dwie dosyć szczególne cechy… Po pierwsze, za każdym razem mamy do czynienia z dziełami znacznie rozstrzelonymi gatunkowo czy stylistycznie – elektronika i gitary, efekciarstwo Tarantino i stonowane obrazy duetu braci, no i odwieczny dylemat blondi-czy-czarna. Po drugie, starałem się wybrać przykłady względnie zbliżone JAKOŚCIOWO. Jeśli wolałbym to (hehe) od przykładowo tego, bardzo bym chciał, żeby ktoś podjął trud uświadomienia mi tego błędu. To, czy ktoś lubi bardziej „Pulp Fiction” czy „Fargo” (pozdro Korek!) to rzeczywiście kwestia gustu, ale gdyby ktoś wrzucił do tego samego worka „Showgirls”, trzeba by mu spróbować to i owo wytłumaczyć. Specjalnie zaznaczyłem też, że obie dziewczyny są ładne – bo gdyby blondynka była wyraźnie ładniejsza*, a fan brunetek i tak upierałby się przy swoim typie, to czy nie powinno to prowadzić do gorącej dyskusji? „Stary, ogarnij się, czy ty naprawdę nie widzisz jakie ona ma wspaniałe to, a jakie idealne tamto?!”.

Oczy i uśmiech na przykład.

giphy

A co z sytuacją, w której – wracając jeszcze na moment do pierwszego z warunków – omawiany obiekt jest podobny zarówno pod względem jakości, jak i stylu/gatunku? Moim zdaniem właśnie takie przypadki mogą prowadzić do naprawdę ciekawych dyskusji! Który film Solondza jest najlepszy? David Foster Wallace czy John Updike? Dlaczego? Jak porównasz „We Did Not Know…” i „Let It Bloom”?

Roztrząsanie tego typu kwestii to już oczywiście dość grząski grunt – sztuka może zupełnie różnie oddziaływać na różne osoby, jej odbiór może być zależny od naszych doświadczeń, stanu emocjonalnego, stopnia zmęczenia czy nawet pogody. Jeśli nie ma mowy o wyraźnej różnicy w jakości dzieła, o przewadze jednego nad drugim zaczynają decydować detale, których odbiór jest w dodatku na wskroś subiektywny. Dlatego też kompletnie bez sensu jest według mnie próba sprowadzania sztuki do numerycznej oceny czy liczby gwiazdek. Niemożność zachowania obiektywności w jakiejś sprawie nie sprawia jednak, że nie można sobie o czymś ciekawie porozmawiać, spróbować się przekonać. Co istotne, w ten sposób można nie tylko o gustach dyskutować, ale też gusta ROZWIJAĆ. I to tym tropem idąc, dotrzemy wreszcie do odpowiedzi na pytanie, które zapewne nurtuje Was, Drodzy Czytelnicy Shepherd Story, już od pierwszej linijki – po co on to wszystko pisze?

*Gorąco przepraszam wszystkie Panie, które poczuły się urażone tym odrażającym przykładem uprzedmiotowienia płci pięknej. Na swoją obronę pragnę zaznaczyć, że powyższe rozważania są czysto akademickie; wiadomo przecież, że liczy się wnętrze!


Założenie tego bloga to w moim odczuciu po prostu kolejny, naturalny krok w rozwoju mojego gustu muzycznego. Od czasów gimbazy muzyka była dla mnie ważna. Przy obecnej powszechności Internetu, gimbazjaliści słuchają chyba teraz Death Grips i Swansów, ale w moich czasach wyglądało to trochę inaczej. Słuchało się polskiego hip hopu albo tego, co leciało akurat na Vivie – czyli Black Eyed Peas, Crazy Froga i Ewy Sonnet. Mnie od zawsze kręciło znajdowanie „własnej” muzyki; pierwsze kupione przeze mnie świadomie kompakty to składanka Louisa Armstronga i „American Idiot” Green Daya. Teraz brzmi to trochę śmiesznie, ale wówczas wydawało mi się, że słucham wykonawców alternatywnych.

Chyba dopiero w liceum zacząłem kumać, że – mimo płyt Rage Against The Machine czy Nirvany na półce – bardzo niewiele wiem o muzyce gitarowej. Gdzieś wpadła mi przypadkiem w oczy nazwa Violent Femmes, gdzie indziej usłyszałem Sonic Youth. Wkręciłem się strasznie w Nine Inch Nails. Koleżka z klasy (pozdrawiam Wielkiego Architekta) regularnie zarzucał mnie nagraniami Stoogesów, Starych Singers i różnorakich psychodelicji, ciągał mnie ze sobą na koncerty Apteki. Undertones, Pixies, Velvet Underground, Television, Replacements, Slint… Z dzisiejszej perspektywy wygląda to bardzo naiwnie, ale wtedy znowu wydawało mi się, że odkryłem jakiś kolejny poziom, wyższy stopień wtajemniczenia, dostępny tylko dla garstki wybrańców.
Co ważne, im więcej słuchałem, tym bardziej „wyrabiał” mi się gust. Gdy pierwszy raz przesłuchiwałem dyskografię Sonic Youth, najbardziej spodobało mi się oczywiście „Goo”, a takiego „Murray Street” zupełnie nie skumałem. Po dwóch/trzech latach było już dokładnie na odwrót.

Teraz czas na odrobinę reklamy dla najlepszego bloga muzycznego w Polsce i mojej bezpośredniej inspiracji. Wejdźcie. Ja wszedłem po raz pierwszy niespełna dwa lata temu, zupełnie przypadkowo, dzięki polubionemu przez znajomego znajomego linkowi na Fb. Szok. Jakbym jeszcze raz znalazł się w liceum – wydawało mi się, że o muzyce gitarowej wiem już prawie wszystko, a tutaj z gąszczu zespołów, nazwisk, albumów i labeli kojarzę ledwie garstkę. Zaintrygowało mnie to. Posłuchałem jednego polecanego zespołu, potem drugiego…  I się wkręciłem. Na przestrzeni kilku miesięcy spędziłem na Tableau! dziesiątki (jeśli nie setki) godzin, poznałem masę muzyki (i to jakiej!) i po raz kolejny zostałem zmuszony, by zupełnie zmienić swoje wyobrażenie o muzyce alternatywnej. Gdybym nie wpadł przypadkiem na tego bloga, pewnie pieprzyłbym teraz za polskimi „dziennikarzami muzycznymi” głupoty o upadku rocka. A tak poznałem świat prawdziwie niezależnej muzyki gitarowej, świat, w którym pasjonaci wydają muzykę graną przez pasjonatów dla pasjonatów, świat, w którym tak naprawdę co tydzień pojawiają się nowe, ekscytujące wydawnictwa.

Markowi Sawickiemu z Tableau! jestem wdzięczny za polecenie wielu genialnych albumów, znakomitych zespołów, ciekawych scen, ale także (chyba przede wszystkim) za to, że dzięki Tableau! nauczyłem się też szukać muzyki na własną rękę. Kilka akapitów wcześniej zaznaczyłem, jak bardzo lubię wyszukiwać „swoją” muzykę. Brzmi to pewnie mocno hipstersko, ale nic na to nie poradzę; uwielbiam szperać po tych rzadko uczęszczanych, zapomnianych zakątkach kultury, wynajdywać swoje własne osobiste skarby tam, gdzie nikomu nie chce się nawet szukać. Niskonakładowe wydawnictwa, DIY, kultura niszowa – ależ mnie to kręci! Spędzam kupę czasu buszując po Bandcampie, przeglądając katalogi niezależnych labeli, czytając recenzje, słuchając nowości.

Mam nadzieję, że nie czyta tego mój pracodawca; miałby jednoznaczny, niezbity dowód na posiadanie przeze mnie zbyt dużej ilości wolnego czasu…

Kolejnym (już ostatnim, obiecuję!) etapem mojej muzycznej edukacji było założenie na Facebooku stronki, na której na przestrzeni ostatnich kilku miesięcy dosyć regularnie wstawiałem swoje ulubioności. Pomysł uznaję za bardzo udany. Fanpage utworzyłem dla zaspokojenia wewnętrznej potrzeby dzielenia się muzyką z ogólnie pojętym „światem”, ale nie zależało mi na popularności (i się nie zawiodłem). Miałem przy Shepherd Story sporo zabawy, ciesząc się jak głupi z każdego pojedynczego lajka. Jednak największy plus tej strony widzę – nieoczekiwanie – zupełnie gdzie indziej. Mam wrażenie, że dzięki Shepherd Story zacząłem być znacznie bardziej krytyczny przy słuchaniu muzyki. Przestawały mnie interesować przyzwoite kawałki, na stronę i tak mogło się dostać tylko crème de la crème. Mój gust się wyostrzył, co przy ilości przetwarzanej przeze mnie muzyki powinno zaoszczędzić mi parę australijskich dolarów, pomimo mojej kolekcjonerskiej żyłki.

lps3_modified

Shepherd Story jako facebookowy fanpage przestaje mi jednak wystarczać. Coraz częściej mam ochotę porywać się na dłuższe opisy, opowiedzieć na czym polega w moich oczach wyjątkowość tego czy innego nagrania. Wielu z moich ulubionych rzeczy nie da się też rozpatrywać bez kontekstu całego albumu, a do tego Fb się już zupełnie nie nadaje. Pomysł na bloga dojrzewał w mojej głowie już od dawna. Kusiła mnie ta perspektywa z kilku różnych przyczyn – sposób na katalogowanie swoich ulubioności, możliwość dzielenia się muzyką w pełniejszym niż na Fb zakresie, sprawdzian własnej kreatywności… Hamowała mnie głównie wątpliwość, czy będę w stanie coś sensownie o muzyce pisać.

Raz kozie śmierć. Ostrzegam, że nie mam pojęcia jak to będzie wyglądało w praktyce. Nie gwarantuję regularności, długości, ani tym bardziej jakości wpisów. Na razie mam w planach krótki tekścik o moim ulubionym póki co wydawnictwie z 2015 roku, chciałbym to wrzucić jeszcze w ten weekend. Co potem – zobaczymy. Będę pisał wtedy, kiedy będę miał na to ochotę, tyle, ile będę chciał, o tym, co mnie w danym momencie jara. Zważając na to, że przez ostatnie 4 miesiące na stronie Shepherd Story na Fb przybyło łącznie 3 nowych fanów (hehe), nie mam aspiracji do podbijania świata. Wiadomo, że fajnie by było, gdyby ktoś czasami tutaj zajrzał, czegoś posłuchał, coś skomentował. Ale będzie jak będzie.


Czy jeszcze ktoś to czyta? Bardzo mi miło, naprawdę. Zamiast zabierać się za przysłowia, na początku powinienem chyba od razu Was ostrzec, że nie umiem niestety pisać. Nic a nic. Parę osób twierdzi, że mam do tego trochę talentu, ale ja dużo czytam i swoje wiem – za te moje gryzmoły nie dałbym złamanego grosza. Piszę powoli, w kółko coś zmieniam, poprawiam, kombinuję jak koń pod górę… A wychodzi jak na załączonym obrazku. Zdania zawsze albo za długie albo za krótkie, rytmu to-to nie ma żadnego, dowcip siermiężny, a o tezie zapominam zwykle już gdzieś w połowie akapitu. Do tego wszystkiego przesadnie lubię wykrzykniki, wielokropki i – przede wszystkim – myślniki. Nie przepadam natomiast za przecinkami, zdarza mi się nawet z jakiegoś z premedytacją zrezygnować.

Ale – mimo wszystko – lubię pisać. Pisanie jest dla mnie trochę jak lektura Bolaño czy Joyce’a – wymaga wiele cierpliwości i skupienia, momentami frustruje do bólu, ale koniec końców daje zaskakująco dużo satysfakcji. Żywię przy tym cichą nadzieję, że być może przy odrobinie praktyki podłapię trochę tego tak zwanego warsztatu. Zacznę pisać sprawniej, zgrabniej. I tak dochodzimy do jeszcze jednego, pobocznego powodu, dla którego zakładam tego bloga – żeby pisać. Pewnie, mógłbym sobie bazgrać do szuflady i nikomu nie zawracać głowy, ale z doświadczenia wiem, że do tego w mig tracę zapał. Mam nadzieję, że puszczanie mojej pisaniny w sieć pozwoli mi zachować wrażenie robienia czegoś ciekawego czy nawet (hehe) wartościowego. Łatwiej mi też będzie dbać o utrzymanie pewnego poziomu, względnej przejrzystości. Jest przecież jakieś tam ryzyko, że ktoś-coś-kiedyś przypadkiem tutaj przeczyta!

Dzięki za uwagę. Zostawiam Was z dwiema piosenkami z moich all-time classics – smutną i wesołą. Posłuchajcie w zależności od nastroju.

Reklama